Wat gebeurt er bij een scheiding met je pensioen?

In de meeste gevallen valt het opgebouwde ouderdomspensioen onder de Wet Verevening Pensioenrechten bij scheiding (WVP) en hebben jullie ieder een voorwaardelijk recht op de helft van elkaars ouderdomspensioen dat tijdens de huwelijkse jaren is opgebouwd. Dit wordt het verevenen van de pensioenaanspraken genoemd. Kortgezegd komt het erop neer dat jij dan de helft van het pensioen van je ex-partner krijgt en je ex-partner dan helft van jouw pensioen.

 

Uiteraard kan er in onderling overleg ook afgeweken worden van hetgeen hierboven staat. Er zijn verschillende mogelijkheden. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om in plaats van alleen de huwelijkse periode ook de voorhuwelijkse periode mee te nemen in de verevening. Daarnaast is het ook mogelijk om de verdeling op basis van een andere verhouding dan 50/50 plaats te laten vinden. Tenslotte kan er ook afgezien worden van pensioenverevening, zodat ieder zijn/haar volledige eigen pensioenaanspraken behoudt. In dit laatste zou de fiscus echter wel een schenking van de een aan de ander kunnen zien, als er tevens afgezien wordt van verrekening. Dit is echter nog nooit in de praktijk gebeurd.

 

Conversie is ook een optie. Bij deze mogelijkheid wordt het vereveningsdeel en/of het bijzonder partnerpensioen omgezet in een eigen aanspraak van de vereveningsgerechtigde. Het aandeel van de ene partner in het ouderdomspensioen van de ander wordt dan, eventueel samen met de waarde van het bijzonder partnerpensioen, omgezet in één ouderdomspensioenrecht voor de gewezen partner. Hiervoor is echter wel toestemming en medewerking vereist van de pensioenuitvoerder.

 

Aan conversie zijn voor- en nadelen voor beide partijen verbonden.  Je ex kan bij conversie zelf bepalen wanneer “jouw pensioen” voor hem/haar ingaat, en mocht jij onverhoopt komen te overlijden dan heeft jouw ex het voorwaardelijke recht op ouderdomspensioen al “veiliggesteld”. Dit is anders dan bij verevening. Er is eveneens een verschil als jouw ex-partner komt te overlijden. Bij verevening komt het deel van jouw pensioen dat eerst naar ander zou gaan, weer toe aan jou. Als er conversie heeft plaatsgevonden, kan dit niet meer. Er is dan definitief afstand gedaan van de helft van het ouderdomspensioen.

 

In beginsel heb je naast de helft van het ouderdomspensioen van je ex ook recht op bijzonder partnerpensioen dat is opgebouwd tot de echtscheidingsdatum. Dit ontvang je in plaats van het ouderdomspensioen, na overlijden van je ex. Ook hier kan je weer andere afspraken over maken.

 

De valkuil bij bijzonder partnerpensioen is dat het op opbouw- of risicobasis opgebouwd kan zijn. Bij opbouwbasis is er sprake van een “potje met geld” en bij risicobasis is er niets. Steeds meer pensioenuitvoerders kiezen dan ook voor risicobasis, omdat dit voordeliger voor hen is. Indien dit het geval is bij jullie, zou het verstandig en interessant kunnen zijn om een lineair dalende overlijdensrisicoverzekering op het leven van de ander af te sluiten. Op die manier verzeker je het risico dat er bepaalde bedragen wegvallen, maar ook lasten bij kunnen komen als een van jullie beiden overlijdt. Denk bijvoorbeeld aan het wegvallen van de kinder- en partneralimentatie en het stijgen van jou aandeel in de kosten van de kinderen.

 

Als je via een speciaal formulier binnen 2 jaar na de echtscheiding melding van de echtscheiding doet, betaalt de pensioenuitvoerder rechtstreeks uit aan beide (ex-)echtgenoten afzonderlijk. De loonheffing vindt op die manier rechtstreeks plaats bij de ontvangende echtgenoten. De pensioenuitvoerder houdt loonbelasting in voordat zij aan de vereveningsgerechtigde uitbetaalt. Op die manier ben je niet afhankelijk van je ex en of hij/zij wel of niet het geld doorstort.

 

Wordt er geen melding bij de pensioenuitvoerder gedaan of te laat, dan betaalt de pensioenuitvoerder alleen uit aan de deelnemer en niet aan de ex-partner. De ex behoudt wel het recht op het pensioen van de ander, maar dient hiervoor bij de deelnemer zelf aan te kloppen. Dit kan tot ongewenste situaties en gevolgen leiden, waar niemand op zit te wachten.

 

Kortom: laat je goed informeren over pensioenen. Aan de verschillende mogelijkheden kleven voor- en nadelen. Een goede adviseur kan, rekening houdende met de specifieke feiten en omstandigheden, adviseren wat het beste bij je past…