Tips voor ondernemers die gaan scheiden of trouwen – in tijden van corona 7/12

Hoe bepaal je bij een verrekening/verdeling de waarde van een onderneming?

Leen en Wilma waren 30 jaar getrouwd. Toen zij uit elkaar gingen, gebeurde dat via een zogenaamde Collaborative Divorce, ook wel overlegscheiding genoemd. Dat betekent dat Leen en Wilma met ieder hun eigen advocaat (ik was de advocaat van Wilma), een mediator en een financieel deskundige aan tafel zaten. Leen had een aannemersbedrijf dat gedurende hun huwelijk veel mooie jaren had gekend. Er was jarenlang veel winst gemaakt en Leen, Wilma en hun drie kinderen hadden een luxe leven geleid.

Leven in luxe ondanks de kredietcrisis
Door de kredietcrisis was echter de winst gedaald en er waren ook enkele jaren met verlies geweest. Langzaam maar zeker krabbelde het bedrijf na de crisis weer op. Wilma had hiervan weinig meegekregen. De opgepotte winsten in het bedrijf maakte mogelijk dat het gezin tijdens de crisis doorleefde zoals zij gewend waren.

De realiteit werd pijnlijk duidelijk
De stelling van Leen dat de financiën niet zo rooskleurig waren zoals Wilma verwachtte, vielen bij haar niet in goede aarde. Ze had het gevoel dat Leen haar probeerde te benadelen en de situatie slechter voorstelde dan deze was. Toen ik de cijfers van de onderneming doornam, werd me duidelijk dat de stelling van Leen wel degelijk klopte. Op basis daarvan probeerde ik de verwachtingen van Wilma bij te sturen.

Leen had zijn accountant een verklaring laten opstellen over de waarde van de onderneming. Ook deze viel niet in goede aarde bij Wilma. De accountant en Leen waren al jaren twee handen op één buik. Niet zo vreemd dat zij zijn verklaring niet zo maar wilde accepteren. Het voordeel van een overlegscheiding is dat er in dit soort situaties altijd een neutrale financieel deskundige wordt betrokken die geen binding met een van de echtgenoten heeft. Met een frisse deskundige blik bekijkt deze de cijfers en kan een oordeel geven over een realistische waarde van de onderneming en de verdiencapaciteit van de ondernemer.

Mede door de opgegeten reserves en een schuld in rekening-courant die de laatste jaren zorgwekkend gegroeid was, bleek er nog maar weinig af te rekenen te zijn. Toen Wilma ook van deze neutrale deskundige deze boodschap kreeg, daalde de realiteit in.

Rechtbank of zelf oplossen?
Het was geen fijne boodschap voor haar uiteraard. Het feit dat deze boodschap door een neutrale deskundige werd gebracht en door haar eigen advocaat aan haar werd bevestigd, maakte het wel dat er acceptatie kwam.

In mijn praktijk heb ik in het verleden ook vaak meegemaakt dat dit soort stellingen zonder neutrale deskundige erbij leidden tot fikse gevechten bij de rechtbank. Daar moet dan in dat soort zaken regelmatig na een volledige procedure met alle kosten van dien een gerechtelijke deskundige aangewezen worden. Een zeer kostbare aanpak die ook nog is moeilijker te accepteren valt voor de partij voor wie de beslissing minder positief uitpakt.

Wat bij de huidige crisis natuurlijk speelt, is dat de waarde van ondernemingen in het lopende jaar veelal ernstig gedaald is. Er zijn echter ook ondernemers die dit jaar juist het gat in de markt hebben gevonden en flink aan het groeien zijn. Een overleg waarbij ook de cijfers van het lopende jaar inzichtelijk gemaakt kunnen worden kan dan aan alle betrokkenen inzicht geven. Een goede neutrale financieel deskundige en advocaten die samen toewerken naar een oplossing is dan de meest zinvolle aanpak wat mij betreft.

Is er sprake van een grote onzekerheid, dan zou er ook een clausule opgenomen kunnen worden met een later evaluatie moment waarbij eventueel nog iets wordt nabetaald.

Waarom nog advocaten erbij naast de financieel deskundige denk je misschien? Juist op een vlak waar een van de echtgenoten niet goed thuis is, is het vaak nodig dat er een vertrouwenspersoon is voor diegene. Wilma gaf ook aan dat zij volledig op mij en mijn vertrouwen in de financieel deskundige afging bij het treffen van de regeling. Als je er in een scheiding met alle emoties, zorgen en onzekerheden alleen voor staat, is het wel heel lastig om te bepalen wat een wijze keuze is. Ook wordt het meestal als prettig/nodig en veilig ervaren als men er in het onderhandelingsproces niet alleen voor staat.

Do:

·      Ondernemer: Wees transparant over de cijfers en realistisch over de ontwikkelingen en toekomstverwachtingen.

·      Partner: Heb je zelf weinig inzicht in de cijfers? Schakel iemand in die jouw belangen behartigt zonder de belangen van de ander en/of de onderneming te schaden.

·      Kies zelf voor het inschakelen van een neutrale financieel deskundige. Dat is aanzienlijk sneller en minder kostbaar dan dat de rechtbank dat voor je doet.

Don’t

·      Accepteren dat je geen inzicht in de cijfers hebt. Vraag dat je inzage in de jaarstukken krijgt en dat het je zodanig wordt uitgelegd, dat je het wel begrijpt.

Dit is een artikel uit een serie, link naar het vorige artikel in deze serie

————————————————————————————————————————————————————————————————–

Auteur:

Wampie van Arkel is een ervaren (overlegscheidings)advocaat, mediator en ondernemer.

Haar praktijk Van Arkel Familierecht heeft een vestiging in Rotterdam en in Hendrik-Ido-Ambacht.

Momenteel is zij voorzitter van de Vereniging van Collaborative Professionals; de multidisciplinaire vereniging van advocaten, financieel deskundigen psychologen en pedagogen. In teamverband brengen zij complexe scheidingen tot een duurzame regeling zonder naar de rechter te gaan.

Wampie van Arkel is ervaringsdeskundige. Zij is in de vorige crisistijd (2009) gescheiden en heeft daar de nodige uitdagingen bij ervaren, zowel als mens als als ondernemer. Bij deze scheiding zat ook haar/hun bedrijf als het ware ‘aan tafel’. In 2012 is zij opnieuw getrouwd met iemand die ook in de crisistijd was gescheiden. Dat gaf een gevoel van herkenning, maar het zorgde ook voor diverse hobbels bij het opstellen van de huwelijkse voorwaarden. Bij die besprekingen schoven opnieuw twee bedrijven aan bij de onderhandeltafel.

Deze ervaringen en alles wat ze daarvan heb geleerd heeft, heeft zij verwerkt in deze blogserie.